#Franz Kafka

Trudno oprzeć się wrażeniu, że książka sama bierze udział w opowiadaniu historii, w której alternatywa nie ma prawa się wydarzyć. Świat Fishera to rzeczywistość właściwie pozbawiona realnych walk i oporu, a to, co naprawdę inne, zewnętrzne, może się w nim pojawić jedynie jako krótkie spięcie samego systemu.

Czytać, jak się czytało do tej pory? Czy tak się jeszcze da, czy tak wolno, czy tak wypada? Nie znam odpowiedzi. Mam jedynie poczucie, że literatura być może staje przed wyzwaniami, przed jakimi nie stawała od dawna. I to bardzo licznymi, na wielu różnych płaszczyznach

„Wallace usiłuje wytwarzać za pomocą języka pewne doświadczenia estetycznie, a równocześnie docierać gdzieś głębiej, pod powierzchnię znaków, do nagiego mięsa naszych myśli, pragnień, przeżyć” – recenzja „Bladego Króla” Davida Fostera Wallace’a.

Piotrusiowe „De profundis” brzmi może nazbyt teatralnie, warto jednak zwrócić uwagę, że skierowane jest „do siebie”. Czy Piotruś woła do siebie, bo nie ma już Nikogo innego?

Należy przeformułować znane zdanie Adorna o tekstach Kafki jako parabolach, do których skradziono klucze. To nie parabole, z których każda mówi: „zinterpretuj mnie”, lecz obezwładniające swą literalnością odpowiedzi na zapomniane pytania, które – wbrew wszelkim obawom – musimy na nowo postawić – rozmowa wokół „Zamku” Franza Kafki

„Z jakiegoś powodu Kafka wykracza poza granice literatury na wszystkie możliwe sposoby. Wydaje się takim uniwersalnym wytrychem do problemów, jakie przyniósł nam XX wiek” – mówi Łukasz Musiał w rozmowie wokół książki „Franz Kafka. Encyklopedia”

Czy w przypadku obydwojga pisarzy „samozniszczenie” było jednak takie samo? Czy istnieje taka otchłań, w której unicestwienie siebie nie zrodzi sztuki, ale ją zabije? Dla jakiego „ja” depersonalizacja okaże się śmiertelnie niebezpieczna?