Iza Olesińska

„Fazy ekonomicznego rozwoju platformy splecione są z dynamiką jej legitymizacji. Zwykle zaczyna się od doktryny szoku. Na ulicy miasta z dnia na dzień pojawiają się tysiące hulajnóg, samochody zaczynają wozić pasażerów, a kurierzy jedzenie” – szkic Stanisława Kierwiaka o gospodarce cyfrowej, dynamice platform i perspektywach uzwiązkowienia w tej branży.

„Trudno jest oddzielić brudne codzienne praktyki uniwersyteckie od wielkich metaforycznych znaczeń, które tak swobodnie przenikają się z emocjami i przekonaniami na temat akademii. Chociaż możemy rozsądnie dążyć do interweniowania w ten proces «przerabiania siebie», a może nawet do uzyskania jakiegoś jasnego poczucia natury naszego powołania, nie możemy wyjść poza dialektykę i wyobrazić sobie, że nie jesteśmy osadzeni i ograniczeni przez instytucjonalne światy i środowiska, które już stworzyliśmy” — szkic Łukasza Bata wokół książki „Stoner” Johna Williamsa.

Powieść „Strach bramkarza przed jedenastką” Petera Handkego jest bardzo osobliwym kryminałem, w którym to nie zbrodnia kryje w sobie tajemnicę, ale niemal wszystko poza nią. Morderca właściwie nie ucieka przed karą, a dochodzenie toczy się gdzieś daleko, zupełnie poza ramą opowieści.

Realizm nie jest w rzeczywistości niczym innym niż literatura, kiedy udaje jej się ukazać nam świat w jego dynamice, kiedy udaje jej się nas uwrażliwić na konieczność i pewność transformacji naszego społeczeństwa. To, czego oczekujemy od takiej literatury, jest jasne: to zrozumienie naszych czasów, wyjaśnienie naszych sprzeczności, przekroczenie naszych ograniczeń.

Przed dołączeniem do OuLiPo Georges Perec przez pięć lat (1958–1963) należał do grupy młodych intelektualistów o nazwie Linia Generalna. W ramach tej grupy, która swoją nazwę zaczerpnęła z tytułu filmu Sergieja Eisensteina, Perec przygotowywał eseje krytyczne mające na celu „krytykę współczesnej produkcji artystycznej we Francji”.

Trudno o bardziej wymowną scenę niż ta, w której budańscy inteligenci przy kolacji składającej się z pieczonych bażantów po przeprowadzeniu dyskusji na temat muzyki klasycznej i metodologii badań socjologicznych, rozprawiają także o sytuacji życiowej borykających się z bezrobociem i ubóstwem mieszkańców Békásmegyer, a na koniec konkludują: „To ludzie tacy jak my”.

Brak wiary w indywidualną sprawczość i autonomię wydaje się podstawową zasadą w prozie Matsudy. Przekonanie o przepustowości jednostkowych granic koresponduje zresztą z jej pisarskim doświadczeniem. Sam pomysł na „Układ(a)ne” wziął się z poczucia, że myśl zawsze jest już zlepkiem przyzwyczajeń.