#Cykl: Kosmos Alexandra Klugego

Kim jest Alexander Kluge? Skrupulatny encyklopedysta nie mógłby pominąć jego aktywności na gruncie literatury, filmu, filozofii społecznej, teorii kina, teorii literatury, polityki kulturalnej czy produkcji telewizyjnej. Każde wyliczenie wydaje się jednak niepełne.

O realizm trzeba się napierdalać. Taką lekcję wyciągam z oglądania i czytania Klugego.

Brak dramaturgicznej struktury i oryginalna forma dały kinu Alexandra Klugego dawkę nieprzemijającej świeżości. To realizacje, które się nie zestrzały i nadal pobudzają intelektualnie.

„Trochę wcieleniowa robota / nie powiem / ten artykuł o Alexandrze / Klugem / uwaga! / jestem w stasi / podsłuchy mam / wszędzie i rozpływam się / nasłuchując ciepłej nimfy Vox” – esej-poemat Andrzeja Szpindlera o Alexandrze Klugem.

Poglądy Adorna dotyczące kina zmieniły się pod wpływem dyskusji z młodym doktorantem prawa, Alexandrem Klugem. A przekonać Adorna do zmiany zdania – wnosząc po kategorycznym tonie jego sądów o Kaczorze Donaldzie – naprawdę nie było łatwo.

Czy Kluge wciąż jest marksistą? Czy był nim kiedykolwiek? I co „bycie marksistą” miałoby dzisiaj oznaczać? – esej Fredrica Jamesona o „Nowinach z ideologicznego antyku” Alexandra Klugego i notatkach Siergieja Eisensteina do adaptacji „Kapitału”.

Kino „antyczne” kręciło jedno zdarzenie z wielu punktów widzenia. Nowe montuje jeden punkt widzenia z wielu zdarzeń – wybór notatek Siergieja Eisensteina z lat 1927-1928.

Stawką są następujące pytania: Co jest realne? Czy ludzie są jedynie obserwatorami własnego życia, rzeczywistości i historii, które tworzą? Czy są oni producentami własnego życia? – rozdział „Historii i uporu” w przekładzie Michała Ramsa-Ługowskiego.

„Czego nie dostrzegało Marksa szkiełko i oko? Przede wszystkim nie pozostawił on żadnej spójnej teorii organizacji klasy robotniczej” – komentarz tłumacza do rozdziału „Historii i uporu” Oskara Negta i Alexandra Klugego.