#Ludowa historia Polski

Numer „Małego Formatu” poświęcony ludowej historii literatury to szeroka i celowo niedomknięta propozycja, w której bardzo wyraźnie widać określone nachylenie lekturowe, ale bodaj jeszcze wyraźniej zaznaczają się dopiero linie pracy do podjęcia – zadanie „dzielenia postrzegalnego” podług tych nowych linii uznajemy za ciągle otwarte i zaledwie zainicjowane niniejszą propozycją.

Mamy w Polsce długą tradycję prozatorską, mamy bogatą tradycję reportażu literackiego, chciałbym, aby powstała również tradycja nauki literackiej – pisania opartego na myśleniu teoretycznym, gdzie sama teoria nie jest przedmiotem, tylko sposobem na opowiedzenie nowej historii

Jeśli potraktujemy pańszczyznę jako poboczny wątek „Chamstwa”, to dostrzeżemy, że bezpaństwo przybiera w nim kształt ucieleśnionej, wędrownej, szeptanej, plastycznej i migotliwej utajonej struktury. Jest czymś, co utrzymuje się uporczywie nawet wtedy, gdy państwa narodowe pozornie pokryły swoim panowaniem całą przestrzeń globu.

W książce „W kalinowym lesie” Czesława Hernasa zarysowany został program podjęty później jedynie w ograniczonym stopniu i bez koniecznej swobody. Był to program badań nad rolą erotyki i wulgaryzmu w wypowiedziach klas ludowych, trudny źródłowo zwłaszcza, jeśli starać się uwzględnić dłuższą perspektywę historyczną

Rozwijający się na Śląsku ruch robotniczy, w którym uczestniczyły związki zawodowe i partie socjaldemokratyczne, przywiązywał ogromną wagę do kultury. Szeroko rozumiana, miała być sposobem na wyzwolenie się robotników spod władzy kleru i państwa. Symbolem zerwania ze starym światem było przewijające się w prasie robotniczej hasło „oświecony”.

„Soundtrack” do „Chamstwa” to 64 utwory, które podążają strukturą książki – rozdział po rozdziale, temat po temacie. Wyłowiłem z tych kawałków zdania, które rymują się z wątkami podejmowanymi w książce, ale jest ich oczywiście o wiele więcej.