#praca

Wychowanie nie powinno przystosowywać człowieka do tych warunków życia, które są niedoskonałe i mają być zmienione – Bogdan Suchodolski o wychowaniu i uspołecznieniu kultury.

Stawką są następujące pytania: Co jest realne? Czy ludzie są jedynie obserwatorami własnego życia, rzeczywistości i historii, które tworzą? Czy są oni producentami własnego życia? – rozdział „Historii i uporu” w przekładzie Michała Ramsa-Ługowskiego.

„Czego nie dostrzegało Marksa szkiełko i oko? Przede wszystkim nie pozostawił on żadnej spójnej teorii organizacji klasy robotniczej” – komentarz tłumacza do rozdziału „Historii i uporu” Oskara Negta i Alexandra Klugego.

Chciałoby się jednak, żeby „Historia pracy…” była bardziej książką „o czymś”. Skoro już autor wykonał tę gigantyczną robotę zebrania i zsyntetyzowania 1400 źródeł, to aż się prosi, żeby zapro-ponować ich problematyzację – recenzja „Historii pracy: nowych dziejów ludzkości” Jana Lucassena.

Jonas Eika w „Po słońcu” mąci w konwencjach i miesza narracyjne schematy, by manifestacyjnie przeciwstawić się dominującym w ostatnich latach w duńskiej i europejskiej literaturze autobiografizmowi i oszczędnej prozie realistycznej.

nazywam się maria da graça i jestem bohaterką powieści valtera hugo māe i właśnie patrzę, co on tu o mnie napisał. i nie jestem pewna, jak mam się czuć po tym wszystkim. dumna, okradziona czy wyśmiana.

W wydanym przez Korporację Ha!art zbiorze próz poetyckich „Niż” Maciej Topolski opowiada o pracy kelnerskiej – o ludziach, którzy dziesięć, jedenaście, dwanaście albo i więcej godzin dziennie spędzają tam, gdzie spływa ślina.

Brak wiary w indywidualną sprawczość i autonomię wydaje się podstawową zasadą w prozie Matsudy. Przekonanie o przepustowości jednostkowych granic koresponduje zresztą z jej pisarskim doświadczeniem. Sam pomysł na „Układ(a)ne” wziął się z poczucia, że myśl zawsze jest już zlepkiem przyzwyczajeń.

Zdecydowaliśmy się poświęcić pamiętnikarski numer „Małego Formatu” PRACY, i to właśnie wokół niej koncentrują się wybrane zapisy. Dlaczego? Mamy ku temu kilka powodów.

Niniejszym oddaję w ręce czytelnika pamiętnik czasów zarazy z miejsca przeklętego. Skąd pomysł na tytuł? Pracuję w Domu Pomocy Społecznej na Śląsku.

„Sama się śmieję, że prędzej dostanę kwarantannę w pracy niż do niej nie pojadę, numer 112 musi działać zawsze i wszędzie, chyba Polska musiałaby się spalić, zostać obalona by 112 przestało działać” – pamiętnik operatorki numerów alarmowych.

Helikopter zniża się z powrotem i wraca do Berlina, nadlatuje nad Kreuzberg, mija wieżę kościelną koło mojego domu, wyrzucam drabinkę i schodzę po niej. Mikrofon i noktowizor chowam do szafy i kładę się, przed zaśnięciem myśląc o chaosie.

Dziwnie jest czytać w książkach, jak to ludzie umawiają się na spotkania i wizyty. Łapię się na tym, że w takich momentach przerywam i się zastanawiam. Co oni robią, przecież nie można… Ech… kiedy to się skończy?

Pytanie o inne prace, o to, co to jeszcze znaczy pracować, jest dla Bartczaka tematem przewodnim i konfiguruje też jego wspólnotową wyobraźnię: wizję zbiorowości opartej, owszem, na pracy, ale w sensie pracy dziwnej, wielości prac, również nieludzkich.

Kto pierwszy przyjdzie, ten otwiera biuro i dezaktywuje alarm. Niektórzy chcą być pierwsi, inni niekoniecznie, gdyż nie chcieliby pozostałych razić w oczy taką nadgorliwością. Wszystko zależy od tego, w co się gra i co chce się osiągnąć.

Z reportażu „Aleja Włókniarek” Marty Madejskiej wyłania się nie tylko historia łódzkich włókniarek, ale też opowieść o sytuacji polskich robotnic od XIX do XXI wieku, historia kobiecej emancypacji, obraz PRL-u z perspektywy fabrycznego okna, a nie walki opozycyjnej.

„Redaktorski wysiłek był dobrą okazją do urządzenia jednoosobowego seminarium z poetą”: o filologiczno-edytorskich trudnościach i dylematach, środowiskowej niechęci, prekarnych warunkach zatrudnienia w Biurze Literackim i ogólnej polityce wydawnictwa oraz wszelkich innych okolicznościach wydania tomu „Wybieganie z raju” Tomasza Pułki mówi jego redaktor, Krzysztof Sztafa.

Przez kilkanaście lat bardzo mało pisano w Polsce o pracy. W nowym tysiącleciu temat ten stał się nieatrakcyjny i znikł, przykryty opowieściami reporterskimi o egzotycznych wyprawach. Wydaje się, że ta zła passa została przełamana, bo w ostatnich dwóch latach opublikowano kilka tytułów. Jednym z nich jest właśnie książka „Nie hańbi” Olgi Gitkiewicz.