#Ukraina

Kowalewski pokazuje nam, jak można dziś formułować przekonujące, jednoznacznie proukraińskie stanowisko, bez popadania ani w bezrefleksyjną rusofobię ani w instrumentalną ukrainofilię.

„język krzywi się i / wypuszcza coś spójnego. / świat milczy / minutą / ciężkiej broni” – cykl poetycki Galiny Rymbu w tłumaczeniu Katarzyny Roman-Rawskiej.

Miasto Bachmut nie schodzi z łamów światowej prasy wskutek zaciekłych walk toczących się o nie między armiami Ukrainy i Rosji. Jednak mało kto wie, że sto lat temu, na przełomie lat 20. i 30., Bachmut na pewien czas stał się centrum ukrainizacji Donbasu. Najwyrazistszą kartą tego procesu było proletariackie czasopismo literackie „Zaboj”.

Nie ma na świecie większego zła politycznego niż upadłe wielkie mocarstwa, które nie potrafią pogodzić się ze swoim upadkiem. U kresu swojego istnienia Związek Radziecki był tak przegniły, że kiedy do jego zatęchłego wnętrza przedostały się powiewy świeżego powietrza, zawalił się jak domek z kart.

„Tylko składałem w głowie wiersz. / Nagle odkryłem, nie jestem w tym sam” – cztery wiersze Ivana Davydenki.

Inicjując ten specjalny numer „Małego Formatu”, pragniemy oddać głos polskim poetom i poetkom solidaryzującym się z obywatelami oraz obywatelkami wolnej Ukrainy. Oczywiście wiemy, że poezja nie zbawi świata. W pierwszej kolejności potrzeba realnego wsparcia wszystkim potrzebującym — zarówno tym na froncie, jak i tym, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich ziem.

„Niebo gładkie jak stół, nagie jak kość. / Codziennie trwają święta, dlatego tkwimy / poza czasem. Nie wmawiaj sobie, że jesteś / kimś innym, masz w sobie raj, a więc i piekło”

„słońce znów wstało, ziemia się zapadła / niosę zapasy w łusce słonecznika / na to co piszesz powinnaś uważać / życie nas czeka, jeszcze będzie potem”

„przejęcia: paznokcie nosić krótkie jak międzywojnie / będziesz i włosy mieć rzadkie jak bezkrólewie – a ty // z nich w marszu zdołałaś zapleść warkocze / krok po kroku, nasionami wyścielić ziemię”

„Dworzec Gdański o siódmej dwanaście, o siódmej / dwadzieścia siedem chłopak w metrze Stare Bielany, / jego włosy gejmerski błękit, jego włosy stare okładki / Balzaca, jego włosy paszport innego państwa, jego prawe ucho kolczyk / piękny i pęknięty jak odmowa pracy”

„pani z depeesu na wilczaku / zapytana czy nie brakuje / im pacjenta mówi: komplet // staruszek znaleziony pod muralem / na sto lat niepodległości odpowiada / kierowcy ubera: priviet i haraszo”

„W kancelarii prawnej siedział za biurkiem młody facet / Bezradnie obracający w rękach przesłonięty / Oparciem obrotowego krzesła młynek modlitewny – / W pierwszych dniach wojny rosyjsko-europejskiej / Spotkać w Oleśnicy buddystę!”

„Nienawidzę wojny / Jebanej kurwy / Będę jej skakać po ryju / Głupim / I strzelać do niej z czołgu / Aż zdechnie”

„pada grad pada grad pod nim / ty i ja w skroniach schronach / pada dzwon pada dom / padasz ty padam ja śnieg spadnie / i nie zakryje niczego”

„wszyscy – włącznie z tobą – / jesteśmy niepoprawnie uśmiechnięci / a później wychodzimy na słońce bez ciebie / bo ty przecież nie żyjesz”

„Nie był gotowy na taki wrzask ścian, a / zastał go mimo to w alchemicznym kotle, / tak gorącym, że opary skropliły się w pustych kuflach. / Jesteśmy różni – ta myśl maluje próżnię, / Każe was mocno ścisnąć, aż zapiera dech”

„W tyglu migracji i wojen / zakładam miękkie szaty / jedwabne zamiast skór wilczych. / Podwójne helisy nakręcam i oliwię. / Telomerowe / łańcuchy w kryptach”

„Kiedy mówisz, to czy nie łapiesz / strug siana i szybko ich nie wiążesz, / kogut, sonet, oddajesz utensylium / artystyczne lub świąteczne?”

„nasza ciała są piękne i silne / nasze umysły są silne i piękne / nasze serca”

„Piszczałki, maski, kubeczki, / kocie oczy, korony i świeczki. / Wszystko to w ciepłych barwach, opływające brokatem. / Wybraliśmy różowy balon i złotą wstążkę”