Karolina Graczyk

Na podium izb, na ambonach chrześcijańskich, na zwyczajnych spotkaniach, w teatrach, a przede wszystkim w sądach często mówiono o robotnikach; ale nikt jeszcze nie próbował rozmawiać z robotnikami. Jest to sposób, którego trzeba spróbować.

Perspektywa osoby notującej musi być wrażliwa na szczegóły, bo przecież interesują ją wyboistości, momenty szczególnie wybijające się, być może niekonsekwentne formalnie czy też treściowo – recenzja książki Justyny Kulikowskiej „Obóz zabaw”.

Przyglądam się dwóm książkom, które trzymam w dłoniach. Ta w lewej ma miękką oprawę. Okładka jest ascetyczna. Książka w mojej prawej dłoni to zupełnie inna rzecz. Nie wydaje się przesadnie ciężka, ale jej obecność jest już znacznie wyraźniejsza. Porównanie polskich i francuskich wydań Annie Ernaux.

Tym, co zwraca uwagę od pierwszej strony „Lat” Annie Ernaux, jest szczególna konstrukcja podmiotu. Przywykliśmy do powieści prowadzonych w pierwszej osobie liczby pojedynczej, powieść to w końcu historia protagonisty. Ernaux tymczasem proponuje podmiot zbiorowy, który mówi: „my robiliśmy”, a najczęściej: „robiło się”.

nazywam się maria da graça i jestem bohaterką powieści valtera hugo māe i właśnie patrzę, co on tu o mnie napisał. i nie jestem pewna, jak mam się czuć po tym wszystkim. dumna, okradziona czy wyśmiana.