#klasa robotnicza

Na podium izb, na ambonach chrześcijańskich, na zwyczajnych spotkaniach, w teatrach, a przede wszystkim w sądach często mówiono o robotnikach; ale nikt jeszcze nie próbował rozmawiać z robotnikami. Jest to sposób, którego trzeba spróbować.

Miasto Bachmut nie schodzi z łamów światowej prasy wskutek zaciekłych walk toczących się o nie między armiami Ukrainy i Rosji. Jednak mało kto wie, że sto lat temu, na przełomie lat 20. i 30., Bachmut na pewien czas stał się centrum ukrainizacji Donbasu. Najwyrazistszą kartą tego procesu było proletariackie czasopismo literackie „Zaboj”.

Aby zmarginalizować znaczenie długoletnich walk robotniczych, Winkler dokonuje dramatyzacji narodzin liberalnego ducha, wyolbrzymiając znaczenie wydarzeń majowych i nadając im charakter kluczowego dylematu czy historycznego momentu.

Przyglądam się dwóm książkom, które trzymam w dłoniach. Ta w lewej ma miękką oprawę. Okładka jest ascetyczna. Książka w mojej prawej dłoni to zupełnie inna rzecz. Nie wydaje się przesadnie ciężka, ale jej obecność jest już znacznie wyraźniejsza. Porównanie polskich i francuskich wydań Annie Ernaux.

Czy może należałoby, jak wnoszą autorzy, „wrócić do kwestii robotniczej”, jednak nie po to, żeby snuć sentymentalne opowieści o „złotym wieku”, ale w poszukiwaniu inspiracji do tego, by na płaszczyźnie wspólnych interesów, wykraczających poza pojedyncze, lokalne tożsamości, ukształtować taką siłę na nowo?

„Pracuję w Fiacie nie dlatego że mi się tu podoba bo gówno mi się tu podoba nie podobają mi się samochody które wytwarzamy i moi szefowie i nie podoba mi się też pan. Jestem tu bo potrzebuję pieniędzy które daje mi Fiat” – fragment powieści „Chcemy wszystkiego” w tłumaczeniu Marii Dobosiewicz.

Od lat nie mogę uwierzyć w to, jak mało uwagi polska lewica poświęca fenomenowi muzyki rapowej. Postanowiłem więc opowiedzieć o nim krótko z pozycji przeciętnego słuchacza i amatora.

Rozwijający się na Śląsku ruch robotniczy, w którym uczestniczyły związki zawodowe i partie socjaldemokratyczne, przywiązywał ogromną wagę do kultury. Szeroko rozumiana, miała być sposobem na wyzwolenie się robotników spod władzy kleru i państwa. Symbolem zerwania ze starym światem było przewijające się w prasie robotniczej hasło „oświecony”.

Z reportażu „Aleja Włókniarek” Marty Madejskiej wyłania się nie tylko historia łódzkich włókniarek, ale też opowieść o sytuacji polskich robotnic od XIX do XXI wieku, historia kobiecej emancypacji, obraz PRL-u z perspektywy fabrycznego okna, a nie walki opozycyjnej.