#przemoc

„Podczas spotkania autorskiego prowadząca pyta poetkę, / gdzie była, kiedy pospiesznie pisała wiersze wojenne / i co zrobiła, żeby zaprzestać zbrojeniu kolonizatora.” — zestaw wierszy Julii Niedziejko.

Nie wierzyłam więc Shibli, kiedy mówiła o tym, że „nie chce być głosem Palestyny” — w domyśle: politycznym głosem Palestyny okupowanej, Palestyny złamanej, Palestyny poddawanej unicestwianiu. Jej książka była dla mnie tak silna, że trudno było mi zrozumieć autorkę retorycznie kluczącą wokół niejednoznacznego «doświadczenia palestyńskości», a nie Palestyny po prostu.

„Potwory. Dylemat fanki” Claire Dederer to eseistyczny spacer po dylematach moralnych, jakich odbiorcy kultury nastręcza XXI wiek. Co zrobić z twórczością artystów oskarżanych o przemoc? Czy da się oddzielić dzieło od twórcy i czerpać przyjemność z oglądania „Manhattanu” Woody’ego Allena ze świadomością, że reżyser był oskarżany o nadużycia seksualne wobec nastolatek?

„powiedz: »niczego / nie ma, oprócz konieczności« – / zobaczysz ogniska, idiomy wojny, najpewniej” – wiersz Marii Klinowej w tłumaczeniu Katarzyny Roman-Rawskiej.

Rosyjskojęzyczne poetki feministyczne wracają dziś do swoich starych zadań, wśród których najważniejsze to demontaż patriarchatu i doprowadzenie do rozkwitu nowego języka. W przypadku ich poezji pragmatyka nie dewastuje poetyki, teraz kwitną jak pionierska cykoria na gruzach wojennych zniszczeń.

„Zawsze jest sezon, który/Nie ma co jeść, on rozbiera tę/Lub to, co przywieje mu wiatr/Nie można się temu opierać/Zostałaś bez jabłek bez skóry bez skórki” – poemat „Dziewczynki bez ubrań” Marii Stiepanowej w tłumaczeniu Katarzyny Roman-Rawskiej.

W „Witajcie w Ameryce” Linda Boström Knausgård gra z napięciem rodzącym się między wyidealizowanym obrazem dzieciństwa, rodzicielstwa i braterstwa/siostrzeństwa a opresją, jaką ów model rodziny ze sobą niesie, choć przecież nie musi. Tak pomyślana rodzina wcale nie odpowiada za poczucie bezpieczeństwa.

Niedojrzałość to cecha konstytutywna tomu „Pozdrowienia ze świata” Dominiki Dymińskiej; organizuje go na każdej możliwej płaszczyźnie – językowej, kompozycyjnej, polityczno-społecznej. Ogromna, zdawałoby się, dawka sprzeciwu, jaką ze sobą niesie, nie ma jakichkolwiek możliwości, by stać się zarzewiem buntu czy choćby zwiastunem zmiany.