#marksizm

Czy Kluge wciąż jest marksistą? Czy był nim kiedykolwiek? I co „bycie marksistą” miałoby dzisiaj oznaczać? – esej Fredrica Jamesona o „Nowinach z ideologicznego antyku” Alexandra Klugego i notatkach Siergieja Eisensteina do adaptacji „Kapitału”.

Stawką są następujące pytania: Co jest realne? Czy ludzie są jedynie obserwatorami własnego życia, rzeczywistości i historii, które tworzą? Czy są oni producentami własnego życia? – rozdział „Historii i uporu” w przekładzie Michała Ramsa-Ługowskiego.

„Czego nie dostrzegało Marksa szkiełko i oko? Przede wszystkim nie pozostawił on żadnej spójnej teorii organizacji klasy robotniczej” – komentarz tłumacza do rozdziału „Historii i uporu” Oskara Negta i Alexandra Klugego.

Emancypacyjny projekt Świrszczyńskiej zakorzeniony był w porewolucyjnej tradycji socjalistycznej, która walkę o prawa kobiet dostrzegała w upolitycznieniu pracy reprodukcyjnej, zaś równość kobiet nierozerwalnie wiązała ze zmianami stosunków społecznych.

Czytelnik „Wywiadów korsarskich” ma wrażenie, że kontaktuje się z chatbotem, który jest z jednej strony zmumifikowany, bo Pasolini od dawna nie żyje, a jeśli gości w polskiej debacie, to jako historyczny eksponat – z drugiej natomiast zaskakująco żywotny.

Aby zmarginalizować znaczenie długoletnich walk robotniczych, Winkler dokonuje dramatyzacji narodzin liberalnego ducha, wyolbrzymiając znaczenie wydarzeń majowych i nadając im charakter kluczowego dylematu czy historycznego momentu.

Kalecki zawdzięczał geniusz swoich teorii, przynajmniej w dużej części, półperyferyjnemu pochodzeniu. Emocjonalnie zaangażowany w socjalizm, zawsze dostrzegał błędy stalinowskiej wersji gospodarczego planowania. Ale nigdy nie łudził się, że ideologiczny import anglosaskiego liberalizmu może zaradzić problemom Polski.

W swojej najnowszej książce Przemysław Wielgosz przybliża czytelniczce globalną, choć pisaną z punktu widzenia Europy i teorii europejskich – a konkretnie materializmu historycznego – genealogię powiązań kolonialnego i neoliberalnego kapitalizmu z wytwarzaniem się i konstytuowaniem pojęcia rasy.

Rosyjski futuryzm przeholował – polscy futuryści nie dociągnęli. Te historyczne braki powinniśmy sobie z całą jasnością uświadomić właśnie na wstępie prac zmierzających do przyswojenia nam kulturalnego dziedzictwa. Gdy staniemy wobec jakiegoś prądu literackiego przeszłości, wobec tego czy innego genialnego twórcy przeszłości, pierwszym naszym zadaniem będzie do gruntu zbadać, co tam było, jest lub może być reakcyjnego.

W „Czarnej skórze, białych maskach” Fanon nie poprzestaje na dekonstrukcji stereotypowych obrazów czarności, ale wskazuje na konieczność reorganizacji całej struktury zachodniej kultury, w której podziały i hierarchie między ludźmi zdają się nieprzekraczalne. Jego książka przede wszystkim jest więc projektem przyszłościowym.

Krytyka kapitalizmu dokonywana przez Katarzynę Czeczot i Michała Pospiszyla w „Romantycznym antykapitalizmie” może być trudna do zaakceptowania nie tylko dla zwolenników kapitalizmu, lecz także dla wielu jego lewicowych adwersarzy wychowanych w tradycji modernistycznej.

W tym krótkim szkicu chodzi o równouprawnienie pewnego sposobu odczuwania, charakterystycznego dla inteligencji; sposobu odczuwania i podchodzenia do problemu społecznego i argumentacji na rzecz zmiany istniejącego ustroju.

„To sprawczość, kontakt z odbiorcą warunkują język i styl manifestu. To tekst, który istnieje po to, by wyjść poza tekst” – rozmowa o „Manifeście komunistycznym” na tle dwudziestowiecznych manifestów awangardowych.