Gabriela Sibilska

O poezji Demskiej już na pierwszy rzut oka można powiedzieć, że zagaduje, zagaja. Język tych wierszy zbliżony jest do casualowej, lekko niedbałej i trochę niepewnej siebie opowieści, chociaż w „Udawaniu ludzi” zdarzają się również bardziej abstrakcyjne przebiegi.

Poprzez sztukę – fizyczne staje się psychiczne, aby w dalszym ciągu stać się socjalnym. Sztuka w tej funkcji styka się z irracjonalnym, ale nie po to, aby mu się poddać, ale żeby je zagarnąć.

„W kancelarii prawnej siedział za biurkiem młody facet / Bezradnie obracający w rękach przesłonięty / Oparciem obrotowego krzesła młynek modlitewny – / W pierwszych dniach wojny rosyjsko-europejskiej / Spotkać w Oleśnicy buddystę!”

Ty herodzie na głodzie, wyciorku co wtorku, plugawy rozporku! Ty luesie gęgawy, bezecie niemrawy, kutafonie bladawy! Ty smrodzie smrodami śmierdzący, zbuku ty cuchnący, kuprze zwisający!

„Dlaczego eseje czeskiego krytyka literackiego poświęcone czeskim pisarzom i pisane dla czeskich czytelników są wydarzeniem kulturalnym także w Polsce?” – recenzja „Czeskich ekspresjonistów” Jindřicha Chalupeckiego.

Zdecydowaliśmy się poświęcić pamiętnikarski numer „Małego Formatu” PRACY, i to właśnie wokół niej koncentrują się wybrane zapisy. Dlaczego? Mamy ku temu kilka powodów.

Chcieliśmy, żeby wyróżnione teksty były reprezentantami wszystkich pamiętników konkursowych. Nie chcieliśmy nagrodzić tylko przedstawicieli wielkomiejskiej klasy średniej. Staraliśmy się zwracać uwagę zarówno na to, co autorki i autorzy opisywali, czyli na swego rodzaju wartość badawczą tekstów, jak i na to, w jaki sposób to robili.

Pamiętniki pandemii wpisują się w długą i ważną tradycję polskich konkursów pamiętnikarskich. Wpisują się jednak także w tradycję domowych, prywatnych praktyk piśmiennych, rozpowszechnionych w Polsce co najmniej od XVI wieku

Najnowsza powieść Makkai to kolejna pozycja z gatunku generycznej amerykańskiej prozy odpowiadającej na domniemany brak wielkich narracji, której lektura przypomina doświadczenie całonocnego bingowania serialu – recenzja „Wierzyliśmy jak nikt” Rebekki Makkai.

Było mi bardzo przyjemnie – mówi tym wyborem Zadura – że tak wysoko ocenialiście mój wkład w dokonującą się przemianę lirycznego paradygmatu, ale teraz chciałbym przywrócić jakiś naturalny porządek. Taki porządek, wedle którego w równym stopniu zawdzięczam coś Johnowi Ashbery’emu, jak i Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi

Pytanie o inne prace, o to, co to jeszcze znaczy pracować, jest dla Bartczaka tematem przewodnim i konfiguruje też jego wspólnotową wyobraźnię: wizję zbiorowości opartej, owszem, na pracy, ale w sensie pracy dziwnej, wielości prac, również nieludzkich.

Sebald stawiał pierwsze prozatorskie kroki w przestrzeni eseistyki krytycznoliterackiej, przestrzeń tę z powodzeniem uczynił tyleż naturalną, co komplementarną częścią własnej twórczości stricte literackiej.

„Co u kobiety, / która pomyliła piorunochron / z kablem od internetu?” – pięć wierszy Dominika Bielickiego.

Zadzwonił Łopata i przyjechałem do tej dziury przy Tesco. Tej co nie ma nazwy a koleś stojący za barem ma z metr pięćdziesiąt. Ledwo go kurna widać. W dodatku taki z niego wyleniały tłuścioszek z wiecznie obślinionymi warami. Skurwysyn wygląda jak zmutowany bobas!

Chcę napisać pochwałę snu. Nie jako praktykująca – przyznaję, że nigdy nie byłam, jak zwykło się mówić, „śpiącą dobrze”, i może uda nam się później powrócić do tego osobliwego konceptu – ale jako czytelniczka. Bo przecież tyle jest snów do czytania, tyle sposobów ich czytania!

Tematycznym i stylistycznym spoiwem „Opowiadań bizarnych” Olgi Tokarczuk jest, jak wskazuje sam tytuł, dziwność. Kolejne opowiadania miały nie tylko eksplorować dziwność późnonowoczesnej kultury i życia codziennego, ale też wykorzystywać efekt dziwności na potrzeby różnych egzystencjalnych i społecznych interwencji. Przynajmniej coś takiego sugerowała machina promocyjna książki.

Niedojrzałość to cecha konstytutywna tomu „Pozdrowienia ze świata” Dominiki Dymińskiej; organizuje go na każdej możliwej płaszczyźnie – językowej, kompozycyjnej, polityczno-społecznej. Ogromna, zdawałoby się, dawka sprzeciwu, jaką ze sobą niesie, nie ma jakichkolwiek możliwości, by stać się zarzewiem buntu czy choćby zwiastunem zmiany.

Można? Można. To łatwe jak rzucanie palenia. A jeszcze bardziej picia – powiedzieć mógłby Jerzy Andrzejewski – w końcu robił to tyle razy. Książka Anny Synoradzkiej-Demadre „Jerzy Andrzejewski. Przyczynek do biografii prywatnej” odtwarza dramaturgię podejmowanej raz po raz i aż do śmierci, jakby na wzór alkoholowej i z równie zmiennym powodzeniem, „homoseksualnej terapii odwykowej”.

Dwudzieste stulecie nie obeszło się łaskawie z pięknoduchami takimi jak Yeats. W miarę narastania kontrkulturowego harmidru jego głos stawał się coraz słabiej słyszalny, a w szumie postindustrialnego wszystkoizmu, przechodzącym w huk od czasu pojawienia się mediów społecznościowych, niemal całkowicie już zanikł – recenzja „Esejów” Williama Butlera Yeatsa

W „Rujach i wyciszeniach” Marcina Ostrychacza dostrzegamy ślady wszystkich prawie nurtów obecnych na rynku, jednak twórczo i na swój sposób przetworzonych.