#filozofia

Płciowość jest mostem pomiędzy „naturą” i „kulturą”, ponieważ ma początek w cielesności, która kształtowana jest przez język, wyobrażenia i relacje – Zofia Jakubowicz-Prokop pisze o książce Luce Irigaray.

Problem z diagnozą stawianą przez Ledera polega na jej połowiczności. Jego konkluzje wydają się trafnie diagnozować problemy i ich wzajemne uwarunkowanie, ale autor nie dokonuje szerszej problematyzacji ich źródła – recenzja książki „Ekonomia to stan umysłu. Ćwiczenie z semantyki języków ekonomicznych”.

Gotowe filozofie, podobnie jak religia, czyhają na człowieka w minucie goryczy, w godzinie nieszczęścia, w dniach piętrzenia się drobnych nieprzyjemności. Lepiej nie czekać, aż któraś z takich filozofii wybierze odpowiedni moment i wczepi się szponami w twoją udręczoną niepowodzeniami głowę.

Aby zmarginalizować znaczenie długoletnich walk robotniczych, Winkler dokonuje dramatyzacji narodzin liberalnego ducha, wyolbrzymiając znaczenie wydarzeń majowych i nadając im charakter kluczowego dylematu czy historycznego momentu.

Trudno oprzeć się wrażeniu, że książka sama bierze udział w opowiadaniu historii, w której alternatywa nie ma prawa się wydarzyć. Świat Fishera to rzeczywistość właściwie pozbawiona realnych walk i oporu, a to, co naprawdę inne, zewnętrzne, może się w nim pojawić jedynie jako krótkie spięcie samego systemu.

Od jakiegoś czasu znajdujemy się w systemie permanentnego kryzysu, w jakiś sposób podkręcanego przez działania władzy, i jest to zawsze kryzys bombardujący sferę psychiczną. Powiedzmy więc, że wiersz-jako-środowisko to taki unik, przegrupowanie podmiotu, jego częściowe rozproszenie w celu podjęcia bardziej złożonej gry z treściami przychodzącymi do nas ze strony tzw. „świata zewnętrznego”.

Spróbujmy przywołać obraz czegoś, co anulowałoby wszelkie pytania o swoje znaczenie, ponieważ byłoby tak wyraziste i jednoznaczne, że czyniłoby wszelki opis zbędnym.

Awangardowy impuls, awangardowa częstotliwość fali, wyczuwalne są w eterze od stu kilkudziesięciu lat jako pogodowa anomalia, niespodziewany wędrujący wyż, północno-wschodni wiatr u Hölderlina – przedruk posłowia do antologii „Awangarda jest rewolucyjna, albo nie ma jej wcale”.

W pewnym momencie włoskie czasopismo prawicowe „La destra” zadekretowało, że Jünger jest w komitecie redakcyjnym. Odpisał im, że ma dwie półkule mózgu, lewą i prawą, że dziękuje za zaszczyt, ale nie skorzysta. To by było czymś najgorszym, wepchnięcie go w lewy albo prawy kąt – rozmowa z wieloletnim tłumaczem Ernsta Jüngera.

Zofia Król, Dawid Kujawa, Mikołaj Ratajczak, Bartosz Sadulski, Małgorzata Szczurek i Aleksandra Żdan w ankiecie literackiej poświęconej praktyce redaktorskiej opowiadają o tym, jak rozumieją swój zawód, praca nad jakimi tekstami i z jakimi autor(k)ami nauczyła ich najwięcej oraz jakie uwarunkowania natury strukturalnej w największym stopniu wpływają na stan pola, w którym usytuowani są jako redaktorki i redaktorzy.

Ankieta literacka cyfrowego miesięcznika krytycznoliterackiego „Mały Format” poświęcona eseistyce Jolanty Brach-Czainy. Ankietowane kreślą wielowymiarowy portret zaangażowanej filozofki, eseistki, feministki, antropolożki codzienności, wreszcie – nauczycielki niezależnego myślenia, dawczyni języka, który odsłania przed nami dotychczas prześlepiane obszary bytu.

„Szczeliny istnienia” ukazały się w 1992 roku. Dziś, 26 lat po ich pierwszym wydaniu, przy okazji kolejnego wznowienia wracamy do tej lektury, chcąc zrozumieć jej historyczny i współczesny zakres oddziaływania. Staramy się pojąć, na czym polegał i polega „efekt szczelin”, dlaczego i dla kogo miały one znaczenie, jakie języki „Szczeliny…” zdołały przekształcić, jakie wykorzystać, a dla jakich okazały się aktem fundacyjnym. Z tych powodów oddajemy w ręce czytelników i czytelniczek „Cykl: Szczeliny istnienia”

Nie trzeba wyprawiać się do Tybetu, by przejść skryte wtajemniczenia. One dokonują się w nas. Sam akt egzystencjalnego otwarcia otacza często atmosfera grozy ze względu na niezbędny tu element ludzkiej krwi, a także towarzyszące praktykom przejścia trans i krzyki, w których głos przybiera dziwne, przejmujące brzmienie, jakiego nie słyszy się w zwykłych okolicznościach.

Poród to proces odsłaniający istotę: wyłanianie się jest koniecznością, od której nie da się uwolnić, jako źródło życia refleksyjnego, sięgającego ku istocie, poród jest trwałym, niezatrzymywalnym ruchem ku niewiadomemu. Jest zatem samą filozofią – pisze Teresa Fazan w szkicu o twórczości Jolanty Brach-Czainy.

Odchodząc etapami od historii sztuki, zająłem się religią grecką i ogólniej historią religii i problemem mitu. Do Grecji jeździłem wiele razy. Ostatni raz byłem tam dziesięć lat temu, w jednym z najpiękniejszych miejsc, które nazywa się Kalitea, czyli piękny widok – mówi profesor Wiesław Juszczak w rozmowie przy okazji wznowienia „Fragmentów. Szkiców z teorii i filozofii sztuki”.

Siri Hustvedt, znakomita amerykańska powieściopisarka, gościła w październiku 2017 roku na Festiwalu Conrada. Przy tej okazji o filozofii, literaturze, feminizmie oraz jej ostatniej niedawno przetłumaczonej powieści „Świat w płomieniach” rozmawia z nią Teresa Fazan.

Krytyka literacka była Brzozowskiego składową nie życia literackiego, lecz życia duchowego, gdyż literatura w stopniu dziś dla nas trudnym do pojęcia miała dlań wymiar duchowy – pisze Eliza Kącka w szkicu „Czytanie jako kryzys”

Gdzie jest granica między mną a światem? Czy można utrzymać się tylko po jednej stronie? Na czym polega życiu mitu dzisiaj? – z Witem Szostakiem rozmawia Maciej Oleksy.

Literacki aspekt twórczości Zygmunta Baumana (1925-2017), choć bywa zauważany, często zostaje zepchnięty do drugorzędnej roli. Zajmując odmienne stanowisko, o Zygmuncie Baumanie jako pisarzu z tłumaczem jego najważniejszych książek, Tomaszem Kunzem rozmawia Andrzej Frączysty.

Michał Cichy w swojej drugiej książce, „Pozwól rzece płynąć”, ponownie zabiera nas na długi spacer po współczesnym, europejskim mieście. Flaneur? Jeśli tak, to bardzo osobliwy: flaneur na opak, taki, który odwiedza wyłącznie znane sobie miejsca, powtarza trasy, zapuszcza korzenie, a potem patrzy jak rosną.