Jakub Nowacki

Każdy z nas ma swój własny kinematograf. Ktoś kiedyś wpadł na pomysł, żeby nam ten kinematograf ubezwłasnowolnić. Bardzo dobrze mu poszło, ale to nie znaczy, że wiek ekranów nigdy się nie skończy. Prędzej czy później bateryjka się wyczerpie, kłamstwo się skończy i każdy sobie będzie bileterem.

Pierwsza część ankiety, w której pytamy o najważniejszy, najciekawszy, najbardziej niedoceniony lub najbardziej reprezentatywny utwór literacki ostatniej dekady. Na początek wypowiedzi Jarosława Fazana, Pawła Kaczmarskiego, Adama Lipszyca i Joanny Orskiej.

To, co robiła cała młoda krytyka, było swego rodzaju awangardową robotą. Było i jest. Skoro nie zajmiemy centralnych pozycji, bo nie godzimy się na reprodukowanie języka i władzy, które odpowiadają centrum, to zostaje nam tylko praca na marginesach. Język tej młodej, politycznie niepokornej krytyki nawiedza centrum jak marksowskie widma. I dobrze, niech im się śni po nocach, nawet gdyby to miała być jedna noc w roku.

Gdy okazuje się, że nikt nie wymyślił miłości na nowo, nikt nie wymyślił prawdziwego życia i nikomu nie udało się zmienić struktury chemicznej moczu, przyjemnie jest się zastanawiać, kto zrobił trzy kroki, jeden krok, pół kroku w stronę czegoś tak niemożliwego, czemu żadne pojęcie awangardy nie byłoby w stanie sprostać.

Cyc pozostał praktycznie bez żadnej oprawy, jeśli chodzi o artefakty kultury: nie powstały o nim żadne szkice, nie ma żadnych zapamiętywalnych zdjęć, druków, wydarzeń, nic. Nie wspominając o samej stronie, która już właściwie nie istnieje. No ale póki co, faktycznie, po długich latach chudych są w kraju Cyc Gada jakby tłustsze latka

„To, że akurat z futbolu można wyciągnąć lekcje na temat innych dziedzin, znacznie poważniejszych, mówi coś o tym, w jakim miejscu jest nasz język, nasza percepcja, nasza zmysłowość” – z Pawłem Mościckim, autorem „Lekcji futbolu”, rozmawiają Jacek Wiaderny i Jakub Nowacki.

W prozie Waldemara Bawołka materia życia musi być nieustannie mielona w trybach onirycznej wyobraźni, wysiłkowi życia musi towarzyszyć wysiłek negacji życia w twórczości, małego umierania w pisaniu – recenzja zbioru opowiadań „La petite mort”.

Na przełomie lat 80. i 90. nasza umysłowość zbiorowa musiała zacząć przeczuwać, że nadchodzi zmiana o skali tektonicznej. Co więcej, ten tektoniczny ruch był oczekiwany, wyczekiwany. Słusznie bądź nie Ameryka i to, co amerykańskie, musiały się wówczas kojarzyć w obrębie naszej kultury z jakimś dalekim źródłem tej siły.

W „Klepsydrze” Ashbery projektuje inny wymiar rozmowy, skomplikowanej, trudnej, zaszumionej. Rozmowy, w której dialogiczne „ty” będzie się gubić i odnajdywać, ale zawsze pozostanie w centrum.

Wallace Stevens odwołuje się do zmysłów – podobno bardzo lubił zmysłowe przyjemności, cenił dobre jedzenie i picie, podziwiał krajobrazy – ale jednocześnie zawsze pisze także o warunkach percepcji. Patrzy i patrzy na patrzenie. Patrzenie jest prawdą.

„To sprawczość, kontakt z odbiorcą warunkują język i styl manifestu. To tekst, który istnieje po to, by wyjść poza tekst” – rozmowa o „Manifeście komunistycznym” na tle dwudziestowiecznych manifestów awangardowych.

„Kilka lat temu przyjechałem z miasteczka do miasta kolejką WKD i od tego czasu krążę, wydeptuję te szlaki, które z czymś mi się kojarzą” – felieton Jakuba Nowackiego z cyklu „Perły z odwiertu”.

W ankiecie literackiej dotyczącej twórczości Henryka Berezy głos zabierają: Dariusz Bitner, Karol Maliszewski, Magdalena Rabizo-Birek, Andrzej Skrendo, Jakub Skurtys, Justyna Sobolewska i Szymon Wróbel

Co robić w maju? Co zrobić z majem? Chętnie ułożyłbym krótki poradnik dla tych, którzy nie potrafią sobie poradzić z tym złośliwym miesiącem. Ale przecież sam nie wiem, co począć i gorączkowo poszukuję rozwiązań.

„Z jakiegoś powodu Kafka wykracza poza granice literatury na wszystkie możliwe sposoby. Wydaje się takim uniwersalnym wytrychem do problemów, jakie przyniósł nam XX wiek” – mówi Łukasz Musiał w rozmowie wokół książki „Franz Kafka. Encyklopedia”

„Było takie pismo, bruLion…”, wyjąkałem niepewnie, prowadząc wieczór autorski z Przedstawicielem Pokolenia bruLionu. Przedstawiciel Pokolenia bruLionu spojrzał na mnie z politowaniem i od razu pojąłem chybotliwość mojej konstrukcji.

„Śnią mi się czasem antykwariaty. Widmowe antykwariaty, w których na półkach stoją książki, o których istnieniu nie wiedziałem. To jest największa przyjemność – dowiedzieć się o tym, że jest jakaś książka, o której istnieniu nie wiedziałem” – mówi Paweł Dunin-Wąsowicz w rozmowie wokół jego ostatniej książki „Dzika biblioteka”

Chcę napisać tekst o eseistyce Tadeusza Komendanta i z wolna dociera do mnie skala przedsięwzięcia, którego się podejmuję. Erudycyjna rozpiętość tych tekstów powoduje, że pisanie o Komendancie staje się nieuchronnie pisaniem o całym jego zapleczu lekturowym. To Borgesowski ogród o rozwidlających się ścieżkach – jeden tekst odsyła do drugiego, drugi do trzeciego, nitki plączą się jak w litewskim żmucie

W związku z premierami książek „Ten łokieć źle się zgina” (Wydawnictwo Czarne) i „Nie ma się co obrażać” (Karakter) publikujemy rozmowę z ilustratorami i ilustratorkami „Małego Formatu”, w której mówią o tym, kim są, jak pracują i co myślą o pracy z tekstem literackim. Od momentu premiery wokół „Małego Formatu” utworzyło się ilustratorskie środowisko – chcemy je Wam zaprezentować.

Wydawnicza jesień stoi ilustracjami! Krakowska oficyna Karakter ogłosiła właśnie antologię „Nie ma się co obrażać”, zbierającą wywiady Patryka Mogilnickiego z polskimi ilustratorami i ilustratorkami młodego pokolenia, a w wydawnictwie Czarne na dniach ma się ukazać książka pt. „Ten łokieć źle się zgina” – tom rozmów Sebastiana Frąckiewicza.

Dziwnym trafem w umysłach naszych rodzimych inżynierów kulturalnych nie zrodził się dotąd pomysł wydawania czegoś w rodzaju literackiego »Bravo Sportu«. W takim piśmie można by przecież z powodzeniem opublikować skróconą wersję wywiadu rzeki z Jerzym Pilchem. Najbardziej pikantne szczególiki. Top ten.

„U Leśmiana nieustannie pojawia się kwestia transcendentna, w specyficzny sposób połączona z erotyką. To jak płynnie przechodzi z jednego tematu w drugi – z erotyku w osobliwy traktat teologiczny – najbardziej mnie u niego fascynuje” – Adam Strug, śpiewak, instrumentalista, etnomuzykolog w rozmowie z Jakubem Nowackim opowiada o muzyczności poezji Leśmiana.

Teksty czołowego Krytyka Progresywnego, mimo ogólnej ideowej słuszności, mimo zgody z nim co do pryncypiów, czyta się ciężko. Jak już coś Krytyk Progresywny napisze, przeczytać wypada, ale że w połowie jego szkiców ogarnia znużenie – przyznać hadko.

Tekst jest zapisem dyskusji wokół nowego przekładu „Dołu” Andrieja Płatonowa z udziałem tłumacza Adama Pomorskiego, Agaty Bielik Robson i Danuty Ulickiej. Spotkanie, które odbyło się 11 lipca 2017 r. poprowadził Jakub Nowacki z „Małego Formatu”.

Rudymenta pozostają niezmienne. Cztery są wielkie dyscypliny polskiej klasy średniej, na czterech filarach wspiera się polski wypoczynek – na Wędkarstwie, Grillowaniu, Grzybobraniu i Działkownictwie. Ale pierwsze trzy aktywności kumulują się tak naprawdę w ostatniej – tekst z cyklu felietonów „Perły z odwiertu” Jakuba Nowackiego.

Pora szczelnie zamykać okna przeglądarki, kasować pliki cookies, pora zbierać siły na wieczne łowy w niepojętych lasach, na Bezpieczne Wyłączenie Komputera. Bracia i Siostry – koniec jest bliski. Ale przed końcem warto przejrzeć zakładkę Historia – wiedzieć, co z niej usunąć, co zostawić na wieczne pamiętanie.

Sendecki wybrał sobie temat, który jest dla niego nocą. Wziął się za rzecz, o której być może nie da się opowiedzieć językiem dostępnym, “językiem bytu”. Wyrazu pozornie niewyrażalnego szuka „po omacku”, odtwarza ze wspomnień – dwugłos wokół tomiku „W” Marcina Sendeckiego.

Nie jesteśmy narodem czytającym jak inne narody europejskie, głównie przez to, że Polacy nie czytają. Stan czytelnictwa w Polsce mizerny jest, albowiem Polacy nie czytają. Nie czyta Polak i nie czyta Polka, nie czyta mieszkaniec gminy, powiatu, małej, średniej i dużej miejscowości.